Sáng 15/6, Triển lãm nghệ thuật sắp đặt “Phiêu” của nghệ sĩ Cao Thanh Thà với sự bảo trợ chuyên môn của Liên minh Bảo tồn Thiên Quốc tế (IUCN) đã được khai mạc để gửi đi thông điệp về sự cần thiết chung tay bảo tồn các loài rùa biển, bảo tồn đa dạng sinh học biển.
Hưởng ứng Ngày rùa biển thế giới (16/6) và truyền thông kêu gọi hành động bảo vệ các loài rùa biển, môi trường biển, nghệ sĩ điêu khắc Cao Thanh Thà đã quyết định thực hiện một triển lãm với 1001 rùa biển bằng gốm. Được biết đây là một con số kỷ lục mà chưa có nghệ sĩ nào trước đó từng thực hiện. Tuy nhiên, con số này không phải được tác giả lựa chọn để tạo ra kỷ lục mà sâu xa hơn nó bắt nguồn từ tỷ lệ sống rất thấp 1/1000 của rùa biển, cũng như nguy cơ tuyệt chủng đáng báo động của loài động vật nằm trong Sách đỏ IUCN.
Trở về sau 12 ngày đêm trực tiếp tham gia công tác cứu hộ, bảo tồn rùa biển tại Côn Đảo, Thạc sĩ mỹ thuật – Nghệ sĩ điêu khắc Cao Thanh Thà đã ấp ủ thực hiện một dự án nghệ thuật với sự đồng hành của Liên minh Bảo tồn Thiên nhiên Quốc tế (IUCN) để chung tay với công tác truyền thông bảo tồn rùa biển và môi trường biển.
Triển lãm nghệ thuật 1001 rùa biển bằng gốm với tên gọi “Phiêu” chính thức được giới thiệu đến với công chúng tại trung tâm triển lãm 93 Đinh Tiên Hoàng, Hoàn Kiếm, Hà Nội. Triển lãm kéo dài từ 15/6 – 19/6 trùng với Ngày Rùa biển Thế giới (16/6).
Lần đầu tiên tại Việt Nam có một triển lãm nghệ thuật với con số kỷ lục 1001 rùa biển bằng gốm. Thông qua triển lãm, nghệ sĩ Cao Thanh Thà gửi đến công chúng về câu chuyện phiêu lưu của rùa biển từ khi sinh ra đến khi được hòa mình vào đại dương, bắt đầu những ngày rong chơi trên dòng hải lưu và lênh đênh trên biển cả. Trong đó có 1000 trứng, con non rùa biển và chỉ 01 rùa biển trưởng thành trở về nơi từng được sinh ra để đẻ trứng sau khi vượt qua những cơn xoáy ngầm nơi đại dương sâu thẳm với nhiều mối nguy hiểm và tiếp tục một sự sống mới.
Với 6 cụm nghệ thuật sắp đặt với các tên gọi: “Đại dương tươi đẹp – Không gian thực tại – Tương lai”, “Dòng hải lưu”, “Xoáy ngầm”, “Bình minh – Hoàng hôn – Bóng đêm”, “Trở về” và những hoạt động trải
nghiệm, tương tác thú vị, Triển lãm nghệ thuật 1001 rùa biển bằng gốm “Phiêu” không chỉ là một sự kiện nghệ thuật mà còn là lời kêu gọi hành động, khuyến khích mỗi cá nhân chung tay góp sức vào công cuộc bảo vệ môi trường biển. Mỗi tác phẩm nghệ thuật là một lời nhắc nhở về trách nhiệm của chúng ta đối với hành tinh và những loài sinh vật sống trên đó.
Phiêu cùng rùa biển và Cao Thanh Thà
Rùa biển bơi hàng ngàn dặm đại dương trong suốt cuộc đời dài của mình. Chúng đợi hàng thập kỷ cho đến khi có thể sinh sản, quay trở lại những bãi biển nơi chúng được sinh ra để đẻ trứng. Con cái có thể đẻ hàng trăm quả trứng trong một mùa làm tổ, nhưng rất ít con non sống sót qua năm đầu đời. Ngoài những thách thức tự nhiên đáng kể này, rùa biển phải đối mặt với nhiều mối đe dọa do con người gây ra, chẳng hạn như khai thác không chủ ý, thương mại, buôn bán, tiêu thụ bất hợp pháp và biến đổi khí hậu.
Tỷ lệ sống sót 1/1000 đã nói lên tất cả mức độ phiêu lưu của đời sống rùa biển. Và đó cũng là cái tứ để nghệ sĩ điêu khắc Cao Thanh Thà chọn tạo ra 1001 rùa biển bằng gốm cho triển lãm nghệ thuật đầu tiên của mình.
1001 là gồm 1000 trứng, con non rùa biển và 1 rùa cái trưởng thành trở về nơi được sinh ra để lại tiếp tục tạo nên một sự sống mới. Tất cả đều được nặn bằng tay. Mỗi con là một hình dáng, màu sắc, biểu cảm hoàn toàn khác biệt. Giống như con người, không ai giống ai, mỗi người một nét tính cách, rùa gốm của Thà cũng là 1001 cá thể riêng biệt, sinh động.
“Phiêu” với rùa biển là cuộc hành trình dài dặc những hiểm hoạ, rủi ro đến từ các loài thiên địch, từ những biến đổi môi trường và từ sự đe dọa của con người.
“Phiêu” với Cao Thanh Thà là một cuộc dấn thân vào điêu khắc nghệ thuật, vào gốm sứ. Trước triển lãm này Thà chủ yếu là một nhà điêu khắc ứng dụng, một nhà quản lý sản xuất thi công cho các công trình trang trí công viên chủ đề. Thà cũng chưa từng thử sức với gốm sứ – loại chất liệu không phải dễ chiều.
Cao Thanh Thà đã từng phải mất 3 năm mới thi đỗ vào Trường ĐH Mỹ thuật công nghiệp và sau đó dành tới 8 năm để hoàn tất con đường học tập của mình (từ hệ cao đẳng lên tới thạc sĩ). Hơn ai hết Thà hiểu giá trị của sự kiên trì, bền bỉ, hiểu thế nào là những bước đi chậm mà chắc như… rùa. Nhưng rồi sẽ đến một thời điểm mà con người ta cần đưa ra những quyết định phiêu lưu để tạo ra đột phá, hay chí ít là tạo ra cái gì đó mới mẻ với chính mình, để tự mang lại cảm hứng cho hành trình sống mới.
Triển lãm 1001 rùa biển bằng gốm “Phiêu” không chỉ là những cụm điêu khắc và nghệ thuật sắp đặt, không chỉ là thông điệp về bảo tồn rùa biển, bảo tồn đa dạng sinh học mà còn là tiếng lòng của một phụ nữ sau những biến cố, bão giông, có được có mất, có vui có buồn… vẫn muốn được sống với bản tính tự nhiên, tự do, độc lập và khác biệt của mình.
“Phiêu”, cái tên nghe có vẻ cũ đến chẳng còn gì để phiêu nhưng với những tầng ý nghĩa đó thì nó lại là một sự đặt để cho đứa con đầu lòng của Cao Thanh Thà và như khắc hoạ chân dung nữ nghệ sĩ ở ngã rẽ quan trọng này của đời mình.
Minh Anh